Göz Sağlığınız İçin İki Koruyucu Kalkan (3. Bölüm)

Lutein ve Zeaksantin, Ksandofil olarak tanımlanan bileşimler olup, pekçok bitkide doğal yoldan bulunan sarı renk pigmentleridir. Ancak lutein konsantrasyonu çok yüksek olduğunda kırmızımsı-turuncu bir renk alır.

Lutein ve zeaksantinin doğadaki işlevleri, bitkilere zarar verme riski taşıyan fazla ışığı, özellikle de güneş ışığının mavi bölümündeki enerji değerleri yüksek ışınları emmektir.

İnsanlarda gıda yoluyla alınan lutein ve zeaksantin, nasıl olduğu tam olarak bilinmeyen bir şekilde göz makulasında yoğunlaşarak ona sarı rengini verir.

Bu iki madde, görme hücrelerini serbest radikallerin yıkıcı etkilerinden, özellikle de makula dejenerasyonundan korumak için etkin bir antioksidan etki yaratırlar:

• Nutrition & Metabolism dergisinde yayınlanan araştırmalara göre, lutein ve zeaksantin kullanımı deneklerin çoğunda makula pigmentlerinin yoğunluğunu arttırmıştır. Makula pigmentlerinin, makula dejenerasyonuna karşı koruma sağladığına inanılmaktadır;
   
• American Journal of Epidemiology, Ophthalmology and Archives of Ophthalmology bilimsel dergilerinde yayınlanmış olan araştırmalara göre,  lutein ve zeaksantinden zengin bir beslenme makula dejenerasyonu riskinin azalmasıyla doğrudan ilişkilidir;
   
• Investigative Ophthalmology and Visual Science dergisinde yer alan iki araştırmaya göre, makula pigment değerlerinin en yüksek seviyede bulunduğu saptanan kişilerde makula djenerasyonu oluşma riski daha düşüktür;
   
• Ağustos 2010 tarihinde Archives of Biochemistry and Biophysics dergisinde yayınlanan bir araştırmayı konu alan makalede, araştırmayı yapan uzmanlar lutein ve zeaksantinin kısa dalgalı ışığı süzdüğü, retina pigment epitelinde ve koroitte (gözün damarlarla kaplı tabakası) serbest radikallerin oluşumunu engellediği ya da azalttığı sonucuna varmışlardır. Uzmanlar ayrıca ksantofillerin karışım halinde alınmasının, tek tip ksantofil devreye sokulmasından (aynı miktarda olsa dahi) daha etkili olduğuna dikkat çekmişlerdir.

Katarakta karşı da etkili

Lutein ve zeaksantin, retinayı korumalarının yanı sıra katarakt riskini de azaltabilecek özelliklere sahiptirler.

Kısa bir süre önce gerçekleştirilen ve Archives of Ophthalmology dergisinde yayınlanan araştırmaların sonuçları; bu iki bileşimden ve başka karotenoidlerden zengin bir beslenme ile kadınlarda katarakt riskinin azalması arasında bir bağ olduğunu göstermektedir.

Antioksidan etkiyi güçlendirir

Ne var ki lutein ve zeaksantin içerikli gıda takviyeleri almaktan daha fazlasını yapabilirsiniz.

Bu maddelerin antioksidan etkilerini, bunlarla birlikte başka doğal antioksidanlar, özellikle de C vitamini, beta karoten, E vitamini ve selenyum alarak artırabilirsiniz. Glutatyon ve R-lipoik asit de son derece yararlıdır. Serbest radikallere karşı mücadele etmeye ve kan damarlarınızı korumaya destek veren her şey gözlerinize fayda sağlar. 

Yabanmersininin olumlu etkileri

Şunu ayrıca bilmekte fayda var: Dolaşım sistemi bozuklukları ve şeker hastalığına bağlı retinopati, glokom ve katarakt gibi bazı göz hastalıklarından kaynaklanan sorunlara karşı geleneksel olarak yabanmersininden yararlanılmıştır. Çoğu doktor, görme yetisinin güçlenmesi için hastalarına yabanmersini ekstresi önermektedir.

Ayrıca rivayete göre, İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri pilotları İkinci Dünya Savaşı sırasında gözlerinin kamaşmasını önlemek, özellikle de geceleri daha iyi görebilmek için yabanmersini yerlermiş (uçaksavar atışlarına hedef olmamak için görevlerin çoğu karanlıkta gerçekleşirdi). Gerçi savaştan sonra yürütülen araştırmalar bu etkiyi doğrulamamıştır ancak şu da dikkate alınmalıdır ki, bu araştırmalar normal görme gücüne sahip insanlar üzerinde yapılmıştır ve bu insanların zaten iyi olan görme yetisinde düzelecek fazla bir alan yoktu. Buna karşılık, yabanmersini ekstresinin göz yorgunluğunun giderilmesindeki etkisi daha belirgindir.

Yabanmersininin bu yararlı özellikleri, antosiyanin ailesi mensubu pigmentleri ve flavonolleri (kuersetin’in de aralarında olduğu bir flavonoid türü) yüksek oranda içermesinden kaynaklanmaktadır. 

Şu sıralar ABD’de Frenk üzümü de, etkin bir antioksidan olan antosiyaninden zengin olması nedeniyle (100 gramda 190 ila 270 mg. arası) göz hastalıklarına karşı korunmada gitgide daha büyük ilgi görmektedir.

Kaynak: Nutranews